Биоорталықтағы ең маңызды бағыттардың бірі танымжорық бағыты,табиғат аясындағы зертханалық бөлме ретінде, жоғарғы оқу орындары мен мектептер үшін ғылыми- оқу базасы ретінде қолданылып отырды. Бағдарламаны оқу үрдісі кезінде көптеген жануарлар мен өсімдіктердің түрлерін қолдану мүмкіншілігі.
Биологиялық орталықтың базалары мен табиғат оқу – тәрбиелеу барысында балаларға танымжорықта қолдану, әр нәрсені оқып зерттеп үйренуді, үрдісті, табиғаттың қойған мақсатына жетудегі көрінісі, экологиялық жеке бағыттарының қалыптасуы, баланың өзін өзі танудағы жағдайын жасап, әлеуметтік жағдайын реттеу.
Тірі табиғат туралы алынған білім деңгейі танымжорық кезінде кеңінен таралады. Жер төңірегіндегі өзін өзі ұстау қасиеті мен табиғаттағы қиын байланыстар мен табиғаттағы маусымдық өзгерістерді білу үшін мектеп оқушыларына арнайы жағдай жасалынады. Мектеп оқушылары мұғалімдердің айтқан затты тауып, оған анализ жасаа, табиғат бейнесін салыстырып, табиғаттың ғылыми зерттеу дағдылары. табиғи зерттеу жұмыстарының дағдысын иеленеді.
Тонымжорық жұмысы үлкен тәрбиелік бағытқа ие. Бағыт бағдар кезінде оқушылар табиғи иістер мен дауыстарды, бояуларды, көруді, оларды қоршаған табиғатты сезінуге, туған жері мен табиғатына деген махаббат сезімі қалыптасады. Танымжорық кезінде өмірге үйрену маңызды рөл атқарады.
Танымжорық жұмысының тиімділігі барлық оқу орындарымен биологиялық орталықтың жиынтығы олардың эстетикалық және ғылыми негізделген безендіруінде.
Орталықта келесідей тегін маусымдық, жалпы шолу, тематикалық және оқу танымжорық түрлері өткізіледі.
Назар салыңыз!
Құрметті келушілер биологиялық орталықтың тәртіп ережелерін ұстануларыңызды сұраймыз.
Жануарлар жинақтамасы ғылыми және мемлекеттік құндылықтарды көрсетеді. Кейбір жануарлар келушілер үшін өте қауіпті болуы мүмкін. Жануарлар мен өз қауіпсіздіктеріңіз үшін келесіндей ережелерді сақтаңыздар:
— Жануарларды қоректендірмеңіздер, оларды ашуландырмаңыздар, оларға тыныштық пен демалыс қажет;
— Қаумалдар мен қоршауларға кірмеңіздер, балаларыңызды жақын тұрғызып отырғызбаңыздар, ол өте қауіпті;
— Өздеріңіздерден алысқа баларды жібермеңіздер, биоорталықтың ережесін сақтаңыздар;
— Жануарларды жарқылдақты қолданбай суретке түсіріңіздер;
— Тазалықты сақтаңыздар;
— Өздеріңізбен бірге үй жануарларын әкелмеңіздер;
— Қандайда бір қозғалу құралдары орталыққа кіргізілмейді, балалар мен мүгедек коляскаларынан басқасы
;
— Мас күйіндегі тұлғалар аумаққа кіргізілмейді;
— Қандай да бір сұрақтарыңыз болса немесе түсініспеушіліктер болса, әкімшілікке жолығыңыздар;
— Ережені бұзған тұлғалар биорталық күзетімен аумақтан шығартылып салынады;
Сонымен қатар басқа да заңдылыққа сәйкес келетін әкімшілік іс шаралар қолданылуы мүмкін.
Келесіндей танымжорық түрлерін ұсынамыз:
Танымжорық:
(қазақ және орыс тілдерінде)
Өсімдіктер бөлімі.
- Өсімдіктің жасыл жапырағы.
Әртүрлілікпен, жапырақ пластинкаларының түрөзгеріс пен өсімдіктер жапырағының маңыздылығымен танысу.
- Денсаулық қоймасы.
Фитотерапия түсінігімен танысу, көптеген адам өміріндегі ғылыми медицинада дәрі – дәрмек ретінде қолдану, оларды табиғатта жерсіндіру. Фитодәрілік бөлім жерсінулері .
- Өсімдіктер мәдениетінің әртүрлілігі.
Өсімдіктер мәдениеті адам мен жануарлар өмірінде , олардың биологиялық өзгешеліктері, әртүрлілігі. Өсімдіктану мен жеміс жидек өсімдіктерінің қалыптасуы.
- Қазақстанның қызыл кітапқа енген өсімдіктері.
Өсімдіктерді қорғаудағы маңызды сұрақтармен танысып , ресурстарды пайдалану тәсілдерін қолдану. Жоғалып бара жатқан және де жоғалу қаупі бар әртүрлі өсімдіктер түрлері.
- Өміріміздегі гүлдер.
Үй бөлмесі гүлдерінің түрлері , олардың түстерін біліп, сабақтарының түр өзгерістері; интерьерлерді безендіру кезінде олардың қолданылуы, өсімдіктер туралы аңыздар мен тарихтар, барлығымен танысу.
- Тұқымынан жемісіне дейін.
Өсімдіктердің тұқымынан өсіп дамуы, өсімдіктер бөлігімен, тұқымның таралу амалдарын көру, құрғақ жеміс түрлерімен танысу. Жеміс жидек, көкөністер, гүлдер бөлімі.
- Өсімдіктер өміріндегі маусымдық өзгерістер.
Өсімдіктердің маусымдық құбылыстарымен танысу, (тұқым тарату тәсілдері; ағаштар мен бұталардың жапырақсыз кезеңдері; өсімдіктердің өзгеруі), өсімдік ағзасының талаптарына қоршаған ортаны қорғау. Дендрологиялық, жеміс-жидек және гүлді-декоративті бөлімдері көрсетіледі.
- Ағаш бұтақтар саябағының әртүрлілігі.
Биологиялық орталықтың ағаш – бұталық түрлерінің әртүрлілігі, аумақ дизайндардың ландшафтары, әртүрлі климаттық флора таныстырушылары, Қазақстанның жасыл желек құрылыстарында қолдану мен танысу. Дендрологиялық, жеміс-жидек және гүлді-декоративті бөлімдері көрсетіледі.
- Өсімдіктердің шан болуы.
Бүршіктердің дамуы мен құрылысын, өсімдіктердің жәндіктер мен шан болуынан танысу.
- Жапырақты өсімдіктердің ашық топтарын көрсету.
Өсімдіктердің алуан түрлілігі , сәйкестігі және өсімдіктер құрылысының жағдайы; өсімдіктер дамуымен биологиялық сипаттау және анықтау туралы танысу.
- Өсімдік қоғамдастығы.
Белгілі бір флористикалық құрамы, кеңістіктер (жерүсті және жерасты) ,өсімдіктер бірлестілігі; өсімдіктер арасындағы өзара қарым-қатынас, өсімдіктер мен жануарлар ортасы; қоректену тізбегімен танысу. Дендрологиялық, жеміс-жидек және ішінара гүлді-декоративті бөлімдерін көрсету.
Жануарлар бөлімі
- Жыртқыштар туралы жақсы сөз.
Биоорталық жануарларымен, жыртқыштарының әртүрлілігімен танысу. Өзін ұстау қасиеті, сырт келбеті, табиғат пен адам өміріндегі мәні. Зооәлемнің жануары мен өсімдіктерін көрсету.
- Бізбен бірге кім тұрады (үй жануарлары).
Зооәлемдегі үй жануарларымен танысу, олардың ерекушеліктері мен табиғат пен адам өміріндегі мәні. Түйе, альпі ешкісі, үй құсы, қояндар, тірі әлемнің жануарларын көрсету.
- Құстардың экологиялық тобы.
Құстардың әртүрлілігі мен биологиялық түрлері, қоршаған ортаға дағдылануларымен танысу. Суда жүзетін, жыртқыш, экзотикалық,ашық иектердің құстарын көрсету.
- Жабайы жануарлар құпиясы.
Жабайы жануарлардың алуан түрі , биологиялық ерекшеліктері, сырт келбеттері, қоршаған ортаға бейімделулері, мінез – құлқылары, маусымдық өзгерістерімен танысу. Бауырымен жорғалаушылар, құстар, сүтқоректілерді көрсету.
- ШҚО жануарлар әлемі.
ШҚО жануарлар дүниесін, сан алуандығымен және түр өзгерістер құрамын, экологиялық топтармен, сирек кездесетін және жойылып бара жатқан жануарлармен танысып, ШҚО биоорталығының жануарлар үлгісі . Қоңыр аю, бұғы, тырна, аққу , еліктер, қасқыр, бұлан, елік, қабан, үйрек көрсетіледі.
- Сүт қоректілердің алуан түрі.
Сүтқоректілердің экологиялық тобы және басқа да құрлықтың биологиялық ерекшеліктерімен танысу. Биоорталықтың жануарлары көрсетіледі.
- Тропикалық әлемнің жануарлары.
Тропикалық әлем жануарларын көрсету, өмір сүру жағдайларын көрсетіп танысу. Түйеқұс, тотықұстар, фазан көрсетіледі.
- Тірі табиғат бұрышын мекендеушілер.
Жануарлардың мінез-құлық ерекшеліктері талаптарымен танысу. Аквариумдағы балықтар, қосмекенділер, бауырымен жорғалаушылар, ұсақ сүтқоректілер көрсетіледі.
- Сирек кездесетін және жойылып бара жатқан жануарлар түрлерін Халықаралық Қызыл кітапқа және Қазақстанның Қызыл Кітабына енгізілуі.
Сирек кездесетін және жойылып бара жатқан зоология орталығының жануарлар түрлерін Халықаралық Қызыл кітапқа және Қазақстанның Қызыл Кітабына енгізілуі, олардың санын алдын алу шаралары бойынша қалпына келтіру.
- Жануарлардың маусымдық өзгерістері.
Жыл мезгілдері бойынша мінез ерекшеліктерімен , арасында себепті-тергеу байланыстары бар, тірі және жансыз табиғатпен танысу.
Ортақ биология мен экология бөлімі.
- Табиғи іріктеулер мен оның нәтижесі.
Тұқым қуалайтын және тұқым қуаламайтын өзгерістермен, өсімдіктер мен жануарлардың қоршаған орта жағдайына дағдылану, жануарлар мен өсімдіктердің бояу мен нысандарының пайда болуы, алшақтық мысалдарымен танысу. Орталықтың жануарлар мен өсімдіктерін көрсету.
- Өсімдіктер мен жануарлардың сұрыптау əдістерін іріктеу және будандастыру.
Сұрыптаудың негізгі әдістері, іріктеу мен будандастыру, олардың биологиялық әдістері, тұқым ұғымдарымен, табиғи және іріктеу , биологиялық негіздердің ашылулары мен танысу.Биоорталықтың жануарлары мен өсімдіктерін көрсету.
- Организм мен ортаның өзара қарым – қатынасы.
Организмдердің дағдылануы (сыртқы және ішкі құрылысы), түйсік, жануарлардың жүріс-тұрысы, биожүйеленіммен танысу; жер қажеттілігіндегі өзара іс-қимыл, ғылым үшін кешенді экологиялық мәселелерді шешу. Биоорталық өсімдіктер мен жануарлары көрсетеді .
- Табиғи биоценоз.
Флора мен фаунаның сипаттамасы әр түрлі биогеографиялық облыстары; қалыптастыру, қоғамдастықтың тірі организмдерімен танысу. Биоорталықтағы өсімдіктер мен жануарлар көрсетіледі .
- Табиғатты қорғау және болашақта ұтымды пайдалану.
Биологиялық орталықтың жануарлары мен өсімдіктерін әралуан түрлерін сақтау , ғылыми негізінде табиғатты ұтымды пайдалану. Биологиялық орталықтың бөлімі көрсетіледі.
- Сирек кездесетін және жойылып бара жатқан өсімдіктер Халықаралық Қызыл кітапқа және Қазақстанның Қызыл Кітабына еңгізілген.
ШҚО Табиғи-қорық қоры; Халықаралық Қызыл Кітапқа және Қазақстанның Қызыл Кітабына жануарлар мен өсімдіктер енгізілгендігі жөнінде алдын алу шараларымен оларды қалпына келтіру. Биоорталық өсімдіктері мен жануарлары көрсетіледі .
- Ароморфоз, дағдылану, дегенерация – органикалық әлем дамуының негізгі бағыттары.
Төменгі формалардан жоғарғы формаларға дейінгі табиғат дамуымен (мысалдармен), жайдан қиынға, нағыз өмір сүру жағдайына дағдылануы туралы танысу. Биоорталық өсімдіктері мен жануарлары көрсетіледі .
Жалпы білім беру танымжорығы.
- Таңғажайып өсімдіктер мен жануарлар әлемі.
Танымжорық ересектер мен жоғары сынып оқушыларына есептелген.
Биоорталықтың өте қызықты жануарлары мен өсімдіктері (дендрологиялық, фитодәрілік, агробиоорталық, гүлді-сәндік, жеміс-жидек бөлімімен) танысу.
Танымжорық кезінде , тотықұстар, пржевальский жылқысы, қоңыр аю, маймыл, бөріқарақат, қайың көрсетіледі.
Танымжорық ұзақтығы: 1 сағат 30 минут
- Қазақстанның жануарлар әлемі мен басқа да континенттері.
Танымжорық ересектер мен жоғары сынып оқушыларына есептелген.
Құстар мен жануарлардың алуан түрі, табиғи аймақтары, олардың адам өміріндегі мәнімен танысу.Танымжорық кезінде биоорталықтың құстары мен жануарлары көрсетіледі.
Танымжорық ұзақтығы: 1 сағ 30 мин.
- Өсімдіктер бізбен бірге.
Танымжорық ересектер мен жоғары сынып оқушыларына есептелген.
Гүлдер мен жеміс жидектер, көкөністер түрлерімен танысу,Үй бөлмесінің өсімдіктері мен дәрі дәрмелік өсімдіктер, ағаш бұталар көрсетіледі.
Танымжорық ұзақтығы; 1 сағат
- Тірі табиғат бұрышын мекендеушілер.
Танымжорық ересектер мен жоғары сынып оқушыларына есептелген.
Танымжорық кезінде балалар ұсақ жануарларды олардың биологиялық ерекшеліктеріне, мінез-құлқына және оларды ұстау шарттарымен танысады.
Аквариум балықтары, қосмекенділер, тасбақалар, алақоржын, теңіз шошқалары, тотықұстар, кірпілер көрсетіледі.
Танымжорық ұзақтығы: 40 мин.
- Сирек кездесетін және жойылып бара жатқан жануарлар мен өсімдіктер Халықаралық Қызыл кітапқа және Қазақстанның Қызыл Кітабына еңгізілген.
Танымжорық ересектер мен жоғары сынып оқушыларына есептелген.
Сирек кездесетін және жойылып бара жатқан жануарлар мен өсімдіктер, оларды қалпына келтіру шараларын қолдану мен танысу.
Танымжорық ұзақтығы: 45 мин.
[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]